Inflacja w styczniu 2024. Zaskakujące dane GUS, inflacja najniższa od lat

Inflacja w styczniu 2024: nowe dane GUS

Z ostatnich informacji Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że inflacja w styczniu 2024 roku wzrosła w Polsce o 3,9 proc. roku do roku. Jest to znaczący spadek w porównaniu z 6,2 proc. odnotowanymi w grudniu 2023 roku. Według wstępnych informacji GUS, ceny towarów i usług konsumpcyjnych w styczniu wzrosły o 0,4 procent w porównaniu z grudniem poprzedniego roku. To istotna zmiana w kierunku niższego wzrostu cen, co może wpływać na kształtowanie się sytuacji gospodarczej.

Prognozy rynkowe, wyrażone przez medianę ocen analityków, zakładały wzrost cen na poziomie 4,1 procent, co oznacza, że rzeczywiste dane okazały się niższe niż przewidywano. Cel inflacyjny Narodowego Banku Polskiego (NBP) wynoszący 2,5 procent +/- 1 punkt procentowy pozostaje daleko od osiągnięcia. Warto zwrócić uwagę, że wzrost cen w styczniu 2024 roku wyniósł 3,9% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, co jest najniższym poziomem od kwietnia 2021 roku, kiedy ceny rosły w tempie 4,3% rok do roku, jak wynika z komunikatu GUS.

Podział inflacji na kategorie wskazuje, że ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 4,9 procent w ciągu roku, a napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe podrożały o 8,8 procent. Nośniki energii potaniały o 2,1 procent, natomiast ceny paliw do prywatnych środków transportu spadły o 8,1 procent. Analizując zmiany cen w ujęciu miesięcznym, styczniowe dane pokazują, że ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 0,9 procent, a napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych o 0,5 procent. Ceny nośników energii wzrosły nieznacznie o 0,4 procent, podczas gdy ceny paliw do prywatnych środków transportu spadły o 2,3 procent w porównaniu do grudnia. Ostateczne dane za styczeń, które zostaną przedstawione przez GUS 15 marca, pozwolą na pełniejsze zrozumienie sytuacji inflacyjnej i ocenę jej wpływu na kształtowanie się gospodarki.

Stary koszyk inflacyjny a dane inflacyjne GUS

Należy podkreślić, że przekazane informacje są wstępnymi wynikami opartymi o stary koszyk inflacyjny, który odzwierciedla udział poszczególnych towarów i usług w ogólnych wydatkach gospodarstwa domowego. Koszyk inflacyjny stanowi narzędzie pomiarowe, używane do monitorowania zmian cen na rynku, a jego skład może ulegać zmianom w zależności od aktualnych trendów konsumenckich. W przypadku analizy inflacji, ważne jest zrozumienie, że struktura koszyka inflacyjnego odzwierciedla skomplikowane i zmiennoprzecinkowe preferencje konsumentów. Wprowadzenie nowych produktów, zmiany w konsumpcji czy modyfikacje w dostępności towarów i usług mogą wpływać na strukturę tego koszyka, co z kolei oddziałuje na ostateczne wyniki inflacyjne. Wartości oparte na starym koszyku inflacyjnym są nadal używane w analizach wstępnych, jednakże istnieje świadomość konieczności dostosowania metodologii pomiarowej do bieżących realiów rynkowych. Aktualizacje koszyka inflacyjnego są niezbędne dla precyzyjnego odzwierciedlenia zmian w kosztach życia i preferencjach konsumentów, zwłaszcza w zmiennym środowisku ekonomicznym. Finalne dane, które Główny Urząd Statystyczny przedstawi w późniejszym terminie, mogą uwzględniać ewentualne zmiany w metodologii pomiarowej, co wpłynie na bardziej precyzyjne oddanie rzeczywistego wpływu inflacji na gospodarkę kraju.

Szczegółowy odczyt inflacji:

• Żywność i napoje bezalkoholowe zanotowały wzrost cen o 4,9 proc. rok do roku (rdr) i o 0,9 proc. miesiąc do miesiąca (mdm).
• Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe drożały o 8,8 proc. rdr i o 0,5 proc. mdm.
• Koszty związane z mieszkaniem wzrosły o 2,3 proc. rdr, z uwzględnieniem rocznego spadku cen nośników energii o 2,1 proc.
• Ceny transportu spadły o 4,4 proc. rdr, a paliwa do prywatnych środków transportu obniżyły się o 8,1 proc. rdr.

Przewidywania na kolejne miesiące

Eksperci przewidują dezinflację w pierwszym kwartale bieżącego roku. Prognozy zarówno prezesa Narodowego Banku Polskiego, Adama Glapińskiego, jak i ekonomistów, są zgodne co do tego, że w marcu inflacja może zbliżyć się do celu NBP, który wynosi 2,5 proc. rdr. Jednak później dynamika wzrostu cen może znów zacząć rosnąć, co będzie zależało od decyzji administracyjnych dotyczących podatku VAT oraz tarczy energetycznej.