Mpox: Nowe zagrożenie czy stara choroba? Czy jest się czego bać?

Czym jest Mpox?

Mpox, znany wcześniej jako małpia ospa, jest chorobą wirusową wywoływaną przez wirus z rodzaju Orthopoxvirus, z rodziny Poxviridae. Choć wirus został po raz pierwszy wyizolowany od małp, naturalnie występuje przede wszystkim u afrykańskich gryzoni. Wirus małpiej ospy może zakażać wiele ssaków, w tym wiewiórki, szczury, pieski preriowe oraz różne gatunki małp, a także człowieka. Warto zaznaczyć, że obecnie obowiązująca nazwa choroby to mpox, a nie „małpia ospa”, ponieważ sugeruje to, że wirusem zakażamy się od małp, co nie jest zgodne z prawdą.

Pierwsza epidemia mpox poza Afryką

Pierwszy przypadek zakażenia wirusem wywołującym mpox u człowieka odnotowano w 1970 roku w Demokratycznej Republice Konga. Mpox jest mniej zakaźny niż ospa prawdziwa i znacznie mniej groźny, jednak przypadki choroby regularnie występują w Afryce Środkowej i Zachodniej. Pierwsza epidemia mpox poza Afryką miała miejsce w 2003 roku w Stanach Zjednoczonych, gdzie odnotowano 70 przypadków choroby u ludzi. Z kolei poważną epidemię odnotowano w latach 2022-2023, kiedy to wirus dotarł do 116 krajów, w tym Polski.

Nowy wariant wirusa

We wrześniu 2023 roku w Demokratycznej Republice Konga zidentyfikowano nowy wariant wirusa mpox, należący do kladu 1b. Jest on bardziej zakaźny i wywołuje cięższy przebieg choroby. Do tej pory liczba zachorowań w Afryce sięgnęła kilkunastu tysięcy, a liczba zgonów przekroczyła 500. 15 sierpnia 2024 roku poinformowano o pierwszym pacjencie zakażonym kladem 1b w Szwecji. Osoba ta przebywała wcześniej w Afryce. Przypadki zakażeń odnotowano również w Stanach Zjednoczonych i Pakistanie.

Objawy mpox

Zakażenie wirusem mpox objawia się wysypką skórną, która może pojawić się przed wystąpieniem innych objawów lub później. Na początku są to plamy, które przekształcają się w pęcherze wypełnione płynem, a następnie strupy.

Inne objawy to:

• gorączka
• dreszcze
• ból głowy, pleców i mięśni
• uczucie wyczerpania
• obrzęk węzłów chłonnych

Objawy zazwyczaj trwają od dwóch do czterech tygodni. W większości przypadków choroba przebiega bez komplikacji, jednak u niektórych pacjentów mogą wystąpić powikłania, takie jak wtórne infekcje skórne, zapalenie płuc czy oczu.

Czy jest się czego bać?

Europejskie Centrum Kontroli Chorób (ECDC) wydało komunikat, w którym stwierdzono, że prawdopodobieństwo trwałego przeniesienia zakażenia w Europie jest bardzo niskie, pod warunkiem szybkiego diagnozowania i wdrożenia środków kontroli. ECDC rekomenduje zwiększenie świadomości na temat choroby, monitorowanie i testowanie. Podkreślono, że szczepienie przeciwko ospie prawdziwej daje krzyżową odporność przeciw mpox, choć nie wiadomo, jak długo utrzymuje się ta odporność.
Ogłoszenie stanu zagrożenia przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) ma na celu ograniczenie skutków przenoszenia się wirusa. Nie chodzi o wywoływanie strachu i paniki, lecz o działania prewencyjne, zwiększenie świadomości, profilaktykę, diagnostykę i wczesne wykrywanie chorych.